İnşaat Teknik Terimler ve Kavramlar İnşaat Terimleri Sözlüğü

Türkiye’de ve dünyada inşaat sektörünün büyüklüğü ve ne kadar dinamik olduğu herkesçe biliniyor. İnşaat sektörü ve bu alanda kullanılan yapı teknikleri oldukça karmaşık ve detaylı. Hal böyle olunca inşaat sektöründe faaliyet gösteren ve göstermek isteyen kişilerin sayısı da bir hayli fazla. Dolayısıyla zaman zaman inşaat alanındaki teknik terimler konusunda bilgi eksikliği meydana gelebiliyor.

İnşaat İşlerinde Kullanılan Teknik Yapı Kavram ve Terimleri

İnşaat ve yapı işleri birçok teknik terimi içeren çok geniş bir alanı ifade ediyor. Peki inşaat ve yapı işlerinde kullanılan teknik terimler neler? Ne dedir, hangi anlamda neyi ifade etmek için kullanılmaktadır. Aşağıda inşaat ve yapı işlerinde kullanılan teknik terimleri içeren kısa bir teknik terimler sözlüğü mevcut.

İnşaat Teknik Terimler Sözlüğü – İnşaat Terimleri 

ADERANS nedir? Yapışma, bağlanma.

ABSORBSİYON nedir? Emme, absorbe etme.

AGREGA nedir? Kum, çakıl, kırma taş gibi yapı malzemelerinin adı.

APLİKASYON nedir? Projeye göre yapı temelini arazi üzerinde oturacağı alanı belirleme.

ASMOLEN nedir? Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türü.

ASMOLEN DÖŞEME nedir? Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türünden imal edilmiş döşeme.

ATAŞMAN nedir? Proje dışı yapılan işlerin belirtilmesi.

BETON nedir? Kum, çakıl ya da kırma taş, çimento, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak elde edilen yapı malzemesi.

BRÜTBETON nedir? Çıplak, düzgün yüzeyli beton.

AKS nedir? İki yapı elemanının, ortasından ortasına alınan ölçü, uzaklık.

ALİYNMAN nedir? Hizaya getirme, aynı eksene getirme.

ALKALİ AGREGA REAKSİYONU nedir? Alkali – agrega reaksiyonu, agreganın reaktif silis bileşenleri ile çimentonun alkalileri (Na2O ve K2O) arasında oluşan kimyasal bir olay.

ANKASTRE nedir? Bir ucu sabit kiriş, gömme.

APSİS nedir? Yatay koordinat.

ARTER nedir? Ana yol anlamına gelmektedir.

BALAST nedir? 40-110 mm çapında kırma taş.

BAYPAS nedir? Çevirme, devre dışı bırakma, aşırtma, kırma taşın konkasörlerde kırılması ve dane çaplarının belirlenmesi işleminde dışarı atılan kirli-ince toz malzeme.

BEKO nedir? Ters kepçe, kendine çekerek hendek kazan bir çeşit ekskavatör.

BİMSBETON nedir? Agrega olarak bims agregaları kullanılarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapılan hafif beton.

BİRİM AĞIRLIK nedir? Bir malzemenin ağırlığının hacmine bölünmesiyle elde edilen değer.

BLOKAJ nedir? Taş döşek, 100-150 mm boyutlu taşların zemine döşenip sıkıştırılması.

BORDÜR nedir? Kenar taşı demektir.

BRANŞMAN nedir? Bağlantı kolu anlamına gelir.

ÇİÇEKLENME nedir? Sertleşmiş beton içindeki, çimento harcındaki bileşenlerin çözünüp dışarı sızması ve yüzeyde kristalleşip birikmesi sonucu oluşan lekeler.

DANSİTE nedir? Yoğunluk anlamına gelir.

DEŞARJ nedir? Boşaltma anlamına gelir.

DEVER nedir? İç eğim.

DİLATASYON nedir? Yapılarda deprem, ısı, farklı oturma gibi hareketleri karşılayabilmek için bloklar arası bırakılan aralık.

DOZ nedir? Bir karışıma girmesi gereken miktar.

DOZAJ nedir? Ayarlama, düzenleme anlamına gelmektedir.

DURABİLİTE nedir? Kalıcılık, betonun servis ömrü boyunca fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koyması, dayanım.

EKSKAVATÖR nedir? Kazma ve yükleme makinası.

ELASTİSE MODÜLÜ nedir? Statik hesaplamada bir gerilimin, kısalma ya da eğilme miktarına bölünmesi ile bulunan değer.

ETÜT nedir? Ön çalışma.

FAY nedir? Yer kırığı, yer çatlağı.

FİLLER nedir? 0,25 mm göz açıklıklı kar elekten geçen ince malzeme, taş unu, mineral toz.

FİNİŞER nedir? Serme ve sıkıştırma makinası.

FİRKETE nedir? U harfi biçiminde bükülmüş betonarme demiri.

FORE KAZIK nedir? Bir boru çakarak, içini boşalttıktan sonra, demirlerini koyup beton döküldükçe kılıf borunun çıkartılması yöntemiyle yapılan kazık.

GABARİ nedir? Yapılacak bir binanın imar planında belirtilmiş azami yükseklik.

GAZ BETON nedir? İnce ve silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayıcı madde (kireç veya çimento) ile hazırlanan karışımın, gözenek oluşturucu bir madde katılarak hafifletilmesi yolu ile elde edilen hafif beton.

GERBER KİRİŞİ nedir? Oynaklı (mafsallı) kiriş.

GRONÜLOMETRİ nedir? Kum, çakıl, kırma taş gibi yapı malzemelerinin elek analizleri sonucunda tane dağılımının belirlenmesi. Tane ölçüm.

GROBETON nedir? Kaba beton, düşük dozlu demirsiz beton.

HARÇ nedir? Kargir duvarlar ile iç ve dış sıvaların yapımında kullanılan ve mineral esaslı bir bağlayıcı, harç kumu, su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddelerinin uygun oranlardaki karışımları ile oluşturulan bir yapı malzemesi.

İNTEGRAL nedir? Tümlev olarak da bilinir. Matematikte türevi [Dg(x)] verilen bir f(x) fonksiyonuna eşit olan bir g(x) fonksiyonu bulma tekniği.

İNCELİK MODÜLÜ nedir? Agrega gradasyon özelliği hakkında bilgi saglayan ampirik bir sayısal değerdir.

İSTİNAT DUVARI nedir? Dayanma duvarı anlamına gelir.

KAPİLER BOŞLUK nedir? Kılcal boşluk anlamında kullanılır.

KARKAS nedir? İskelet, bir yapının betonarme, çelik, ahşap gibi taşıyıcı sistemi.

KAROT nedir? Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, özel aygıt (karotiyer) ile alınan silindirik örnek.

KAVİTASYON nedir? Su yapılarında rastlanan oyulma olayı.

KAYAR KALIP nedir? Düşey olarak sürekli yükseltilebilen kalıp.

KLİNKER nedir? Çimentonun temel bileşenleri olan kil ve kireç taşının pişirilmesiyle elde edilen ceviz büyüklüğündeki ürün.

KOMPAKT nedir? Sıkı, katı, yoğun.

KONSOL nedir? 1-Bir nesneyi alttan ve duvardan destekleyen eğik parça. 2- Yalnız bir ucu yapı elemanına gömülü, diğer ucu boşta olan yapı öğesi.

KOROZYON nedir? Kimyasal aşınma.

KÜR nedir? Betonun priz süresi ve dayanım kazanması aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunması.

LENTO nedir? Üzerlerine gelen yükleri taşıyabilmek için kapı, pencere vb. açıklıklarının üst başlarına konan ahşap, çelik ya da betonarme kiriş.

LİMİT nedir? Matematikte yakınlık kavramına dayalı olarak belirlenen ve özellikle bir fonksiyona değerinin tamamlanmamış olduğu bir noktada, bu noktanın yakınında bulunan noktalardaki değerlerine uygun düşen bir değer aramak amacıyla yararlanılan kavram.

LODER nedir? Yüklenici, kepçe. (İş makinası.)

LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ nedir? Agreganın aşınmaya dayanıklılığının belirlenmesinde kullanılan deney yöntemlerinden biri.

MAFSAL nedir? Eklem, Birbirine bağlanmış parçaların her yönden dönmesini sağlayan bağlantı ögesi.

MASİF nedir? 1- Kaplama ya da doldurma olmayan. 2- Beton genişlik ve derinliğince aynı olan.

MERTEK nedir? Çatılarda kaplama tahtalarını taşıyan, eğim yönünde latalar.

MICIR nedir? 4-32 mm dane çaplı kırma taş.

MOLOZ nedir? Yapım yıkım artığı.

MOMENT nedir? Bir kuvvetin uygulandığı kütleyi bir eksen etrafında döndürme eğilimi.

NERVÜR nedir? Diş, damar, kaburga.

NERVÜRLÜ DÖŞEME nedir? Bir yönde yaklaşık 50 cm aralı seri kirişçikli tek doğrultulu döşeme.

NERVÜRLÜ ÇELİK nedir? Üzerinde çeşitli biçimde kabartıları olan betonarme çelik.

NİVELMAN nedir? Arazi üzerinde çeşitli noktaların belli bir röpere göre yükseklikleri ya da yükseklik farklılıklarının ölçme eylemi.

PARAPET nedir? Balkon, teras, köprü vb. korkuluk duvarları.

PERMEABİLİTE nedir? Geçirgenlik.

POISSON ORANI nedir? Beton numunelerine elastik bölgede basınç gerilmeleri uygulandığında deney numunelerinde meydana gelen enine birim uzamanın boyuna birim kısalmaya mutlak değerce oranı.

POROZİTE nedir? 1- Gözeneklilik. 2- Bir boşluğun birim dolu hacmine oranı

POZ nedir? Kalem, çeşit.

PREFABRİKASYON nedir? Ön yapım, ön üretim.

PREKAST nedir? Önceden dökülmüş.

PRİZ nedir? Beton ve harçlarının katılaşmaya başlama süresi.

PUZOLAN nedir? Tras, kireç ve suyla karışınca sertleşebildiğinden bağlayıcı olarak kullanılan volkanik toprak.

RADİJENERAL nedir? Bir yapının tüm büyüklüğü ile zemine oturduğu yekpare temel. Radye temel.

RETORDER nedir? Geciktirici.

RİJİT nedir? Sert, katı, eğilmez, bükülmez. Oynak ya da esnek olmayan.

ROTARİ nedir? Döner. Delicisi dönerek çalışan sondaj makinası.

RÖTRE nedir? Büzülme.

SEGREGASYON nedir? Ayrışma.

SEPTİK (ÇUKUR) nedir? Sızdırmaz çukur.

SLAMP nedir? Çökme, betonun (kıvamının) ölçülebilen oturması.

SOĞUK DERZ nedir? Beton dökümü sırasında uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasında meydana gelen derz veya süreksizlik.

SÖMEL nedir? Temel pabucu.

STATİK nedir? 1-Durgun, dingin, herhangi hareketi olmayan. 2-Dengeli.

ŞAPO nedir? Betonarme kiriş ve döşemelerde aşırı çekme gerilmelerini karşılamak üzere mesnetlerde ek olarak en üst konan özel şekilli demir.

ŞÖNT (BACA) nedir? Bina yüksekliğince uzanan geniş ana kanala her katın bacasının bAğlandığı baca tipi.

ŞÜT nedir? Düşme, akım hızını kesme için yapılan basamaklama.

TABLİYE nedir? Döşeme plağı.

TAŞERON nedir? Bir yapının bir bölümünü sadece işçilik olarak üstlenen sermaye, ekipman ve teknik kadrosu az küçük yapımcı.

TRAS nedir? Bağlayıcı özelliği olan volkanik tüf.

TUVENAN nedir? Dereden çıkarılmış, elenmemiş ve yıkanmamış, olduğu gibi kullanılan kum çakıl karışımı yapı malzemesi.

TÜREV nedir? Matematikte bir fonksiyonun, bir değişkene göre değişim hızı.

UNİFORM nedir? Tek biçim homojen eş dağılmış.

VAKUMLU BETON nedir? Vakum yöntemiyle içindeki fazla suyun alınarak prizi çabuklaştıran, kalıp alma süresini kısaltan beton.

VİBRASYON nedir? Titreşim.

VİZKOZİTE nedir? Bir sıvımsı maddenin akmaya gösterdiği karşı koyma.